Vliegbasis Leeuwarden en Volkel zijn momenteel de enige twee operationele bases in Nederland voor gevechtsvliegtuigen. Leeuwarden voor de F-35 en Volkel voor de F-16 die vanaf eind juni dit jaar geleidelijk wordt vervangen door de F-35. De ‘geluidsruimte’ van beide bases is ‘vol’ of ‘nagenoeg vol’. Ruimte voor uitbreiding is volgens Defensie niet beschikbaar. Heropening / reactivering van de in 1993 gesloten Vliegbasis de Peel (nu een landmacht kazerne) kan dit ruimtegebrek deels oplossen. Je kunt je daarbij afvragen of een eerder verworven recht waar 30 jaar geen aanspraak op is gemaakt nog wel geldig is. Een Luchthavenbesluit is in ieder geval nodig om de reactivering mogelijk te maken. Het proces daarvoor is in 2019 formeel in gang gezet. Een natuurvergunning maakt deel uit van het luchthavenbesluit, met de nieuwe F 35 straaljagers, ook voor Vliegbasis Leeuwarden en Volkel.
Het is niet iedereen bekend, maar bij de verleende natuurvergunning voor Vliegbasis Leeuwarden zijn een aantal zaken over het hoofd gezien. De natuurvergunning daar is door het LNV (ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit) aan Vliegbasis Leeuwarden verleend omdat -samengevat- Defensie “verworven rechten” zou hebben. Er zou bij berekening van geluid mogen worden uitgegaan van de Europese referentiedatum 10 juni 1994.
Op 13 januari 2022 is echter een nieuwe wijze van berekenen vastgesteld, welke niet door het LNV is toegepast. De nieuwe methode is tot stand gekomen, omdat de eerdere methode niet correct was. Bij de beoordeelde aspecten stikstof en geluid valt op dat het LNV genoegen neemt met berekeningen in plaats van metingen. Er kan worden gemeten, want Vliegbasis Leeuwarden is al decennia in bedrijf. Bovendien zijn de berekeningen voor het LNV oncontroleerbaar omdat Defensie de relevante informatie (zoals het aantal vliegbewegingen) geheim houdt. Of er nu gemeten wordt of berekend, de uitstoot van stikstof mag niet gekoppeld worden aan geluidzones en -contouren. Reden voor de natuurverenigingen uit Friesland om bezwaar te maken, in beroep te gaan en daarmee de werkelijke cijfers boven tafel te krijgen.
Op initiatief van Werkgroep Stop Vliegbasis de Peel uit Merselo is op vrijdag 24 juni met de natuurverenigingen uit Brabant, Limburg en Friesland een bijeenkomst georganiseerd over dit traject. Voor Vliegbasis de Peel zal Defensie ook het proces naar een natuurvergunning moeten doorlopen. Reden voor Stop Vliegbasis de Peel om de direct betrokkenen uit Leeuwarden en de natuurverenigingen in Brabant en Limburg uit te nodigen om elkaar te informeren en kennis uit te wisselen. Natuur en Milieufederatie Limburg, Werkgroep Behoud de Peel, Stichting Behoud de Parel, Stichting Natuur en Rust, Stichting Gezond Leefmilieu Venray, Milieudefensie Leeuwarden en Stichting Groene ster Duurzaam gingen op dit verzoek in en waren daarom op vrijdag 24 juni aanwezig.
Een belangrijk doel van deze bijeenkomst was het bespreken van de ingediende bezwaarschriften zodat natuurverenigingen uit Noord Brabant en Limburg straks voorbereid zijn. Medewerkers van Milieudefensie Leeuwarden en Stichting Groene ster Duurzaam uit Friesland gaven uitleg over de uitgangspunten, bezwaren, maar ook over de verwachtingen. Tijdens de bijeenkomst zijn antwoorden op vragen gevonden, maar blijven andere vragen nog onbeantwoord.
Er is door alle genoemde partijen naar elkaar uitgesproken om te komen tot een brede samenwerking van natuurorganisaties uit de verschillende provincies, die vanuit gebundelde kennis en ervaring elkaar versterken. Het geeft daarmee ook een signaal af aan betrokken gemeenten en aan Defensie.
Werkgroep Stop Vliegbasis de Peel blijft zich verdiepen in deze zaak, blijft initiatieven nemen en samenwerking zoeken met alle betrokken organisaties. Ook met gemeenten is inmiddels gesproken over bovengenoemde ontwikkelingen. De werkgroep is gematigd positief over het behaalde resultaat bij de gemeenten en over de in gang gezette ontwikkeling. De betrokken gemeenten hebben uitgesproken te gaan samenwerken en hebben Defensie een brief met vragen gestuurd. Ook over stikstof en geluid. Met het alleen stellen van vragen aan Defensie kom je er niet. De werkgroep blijft onafhankelijk en hierin de gemeenten dus kritisch volgen.